Op 28 april 2022 heeft de FOD Economie in samenwerking met Google van 9.00 tot 12.30 uur een webinar georganiseerd ter gelegenheid van de Europese dag “Girls and Women in ICT”. Dit werd opgenomen in het Google Digitaal Atelier in BeCentral.
Het doel van dit evenement was de nationale en intersectorale strategie Women in Digital bekendheid te geven en actoren op het terrein uit de privé-, overheids- en academische sector een stem te geven. Via drie thematische panels en inspirerende getuigenissen van vrouwelijke rolmodellen werden verschillende oplossingen voorgesteld om het probleem van de ondervertegenwoordiging van vrouwen in de STEM- (wetenschappen, technologie, techniek en wiskunde) en ICT-sectoren op te lossen.
Het webinar werd gehouden in het Nederlands, Frans en Engels. De volledige opnames met ondertitels zijn online beschikbaar: in het Nederlands.
Hierna volgt een overzicht van de hoogtepunten van onze 27 sprekers.
Welkomstwoord
Séverine Waterbley, voorzitster van de FOD Economie

Het gaat niet over een feministisch probleem, maar over een echt economisch probleem, om toekomstige tekorten te voorkomen.
Er is een gebrek aan inspirerende rolmodellen om jonge meisjes en vrouwen aan te moedigen om voor deze studierichtingen te kiezen en om carrière te maken in deze sectoren. De FOD Economie heeft overigens 5 inspirerende video’s geproduceerd, want “talent kent geen gender” (ook beschikbaar op de website van BeDigitalTogether):
Marie du Chastel, KIKK: in het Nederlands;
Muriel Bernard, eFarmz: in het Nederlands;
Rima Farhat, Accenture: in het Nederlands;
Ayla Cremmery, AE: in het Nederlands;
Lieselot Declercq, d-teach: in het Nederlands.
Inleiding
Petra De Sutter, minister van Telecommunicatie en Ambtenarenzaken
Psychologische en structurele belemmeringen spelen een rol in de eerder trage vooruitgang van vrouwen in midden- en vooral hogere kaderfuncties (hogere vrouwelijke ambtenaren). Meer dan mannen vrezen vrouwen dat een directiefunctie hen een slechte reputatie kan geven en dat zij dan als negatief zullen worden bestempeld door de mensen in hun omgeving.
Het is belangrijk om een evenwicht te hebben, ook voor de algoritmen op bepaalde platforms, voor het opsporen van haatdragende taal tegen vrouwen bijvoorbeeld en om de vooringenomenheid van algoritmen te bestrijden.

Matthieu Michel, staatssecretaris voor Digitalisering
De digitale wereld is de weerspiegeling van de samenleving (gezondheid, mobiliteit, werk in zijn geheel) en belangt iedereen aan, niet alleen mannen.
In de digitale wereld moet rekening worden gehouden met alle gender-, sociaal-economische en culturele verschillen … Wij hebben een nieuwe mentaliteit nodig, een nieuwe Smart Nation gebaseerd op 3 pijlers: inclusief, convergent en ambitieus.
We moeten een samenleving opbouwen waarin iedereen vertegenwoordigd is, naar het beeld van ons land, om het samenleven en ons sociaal model te garanderen.

Keynote speech
Zara Rutherford, de pilote die op haar eentje rond de wereld vloog

Geef je dromen niet op, ga ze achterna en geef alles om ze te bereiken, ook al denk je in eerste instantie dat het onmogelijk is.
Zara Rutherford is de jongste vrouw die in haar eentje rond de wereld vloog. Ze wil andere vrouwen aanmoedigen hun dromen te volgen en een carrière te ambiëren in de STEM-sectoren, de luchtvaart of daarbuiten.
Panel “Opleiding en tewerkstellingsbegeleiding”
Stéphanie Cortisse, parlementslid van de Federatie Wallonië-Brussel
Je moet beginnen met de hardware om vrouwen warm te maken voor de digitale wereld.
Wij leveren computervoorraden aan middelbare scholen, maar ook aan leerlingen. Wij bieden ook steun aan de leerlingen zelf via een subsidie van 75 euro van de federatie Wallonië-Brussel voor de aankoop en huur van digitaal materiaal dat door de scholen of de organiserende instanties wordt geleverd. Wij nemen ook techno-pedagogen in dienst die lesgevers en scholen helpen om hun digitale strategieën te ontwikkelen (bijvoorbeeld antwoorden op projectoproepen) en die docenten helpen om hun cursussen uit te werken.

Jan Smedts, kabinet van minister-president Jan Jambon (Vlaanderen)
Het is een economische realiteit dat we vandaag de dag een tekort aan competenties hebben en om dit op te lossen moeten we bredere beleidsmaatregelen nemen in plaats van ons te concentreren op bepaalde segmenten, om zodoende iedereen erbij te betrekken.
Digisprong is een versnelling van wat we al deden: in het plan Vlaamse Veerkracht is er 9 miljoen beschikbaar voor digitalisering, waaronder de 3e pijler. Investeren in talent is het belangrijkste. Digisprong maakt daar deel van uit. Het gaat om een investering van 375 miljoen euro, een investering die twaalf keer groter is dan normaal: investering in uitrustingen, infrastructuren, opleiding en omkadering.

Catherine Bernard, UNamur
Het is een feit dat meisjes op het gebied van wetenschappen sneller de voorkeur zullen geven aan gezondheidswetenschappen dan aan STEAM, voornamelijk door een gebrek aan vertrouwen in hun STEAM-vaardigheden en omdat ze waarde hechten aan een menselijk beroep.
Uit de Gender Scan-enquête van 2021, de eerste keer dat Franstalig België aan deze enquête deelnam, blijkt dat 6 op de 10 studentes zeggen ontmoedigd te zijn geweest om opleidingen te volgen binnen het digitale domein. Vooral ontmoedigd door de familiale omgeving en door lesgevers van de lagere en middelbare school.
Positieve noot: 89% van de ondervraagde jonge vrouwen zijn tevreden met hun studiekeuze omdat de studierichting interessant is en een job kan opleveren. Het probleem van de ondervertegenwoordiging van jonge vrouwen in deze studierichtingen is een Europees probleem.

Mathilde Delforge, kabinet van minister Christie Morreale (Waalse Gewest)
In het kader van het Waalse herstelplan, goedgekeurd door de Waalse regering in 2021, zal er een actieplan worden uitgerold met als doel een tekort aan te vullen door het promoten van beroepen, vaardigheden en studierichtingen in de STEAM-sectoren, met bijzondere aandacht voor de A van “artistiek”, want we hebben creativiteit nodig, vooral met het oog op innovatie.
Om kennis te maken met de technologische beroepen, is er het evenement Startech’s Days, georganiseerd door WorldSkillsBelgium in Ciney Expo, waar deze beroepen worden gepromoot.

Stéphanie Lepczynski, kabinet van staatssecretaris Barbara Trachte (BHG)
De overheid moet luisteren naar de ervaringen van deze meisjes/vrouwen die zich ondervertegenwoordigd voelen, naar zij die deze studierichtingen hebben gekozen en geslaagd zijn. Wanneer we veel van deze vrouwen ontmoeten en als we zien dat dezelfde boodschap steeds terugkeert, dan passen we onze tools/instrumenten aan.
Er is veel sensibilisering in Brussel, met de WATS-prijs (Women Ambassadress in Technology and Sciences) die om de twee jaar door Innoviris wordt toegekend aan een Brusselse technoloog of wetenschapster die zich inzet voor het promoten van wetenschap en technologie op school. De oproep staat op de site van Innoviris en richt zich tot elke Brusselse met een passie voor technologie en wetenschap.

Max Munnix, kabinet van minister Isabelle Weykmans (Duitstalige Gemeenschap)
We willen ervoor zorgen dat jongeren erin slagen de digitale tools te beheersen en hen voldoende vertrouwen geven zodat ze zich niet te minderwaardig voelen om voor technologie te kiezen.
Onze aanpak is daarom drieledig: programma’s maken voor reeds bestaande onderwijseenheden en kinderen de mogelijkheid bieden om voor de eerste keer in contact te komen met de digitale technologie; vakantieworkshops tussen scholen en actoren uit de industrie/economie om profielen te tonen die nu en in de toekomst kunnen bestaan (in het lager en middelbaar onderwijs); een groot media- en digitaal evenement waar we technologieën zoals ze op de markt bestaan (3D-printers, virtualrealitybrillen) naartoe brengen en ter beschikking stellen van jongeren.

Angélique Léonard, Comité Vrouwen en Wetenschap
Een van de missies van het Comité Vrouwen en Wetenschap is het bevorderen van meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen in wetenschappelijke/academische carrières. Maar ze moeten nog steeds een master- of doctoraatsniveau behalen en dan hun carrière voortzetten.
We moeten meer meisjes aantrekken voor deze carrières en een manier om dit te doen is ingrijpen bij de keuze van de opties op de middelbare school, en daarbij speelt de omgeving een belangrijke rol. Informatiecampagnes in de media zouden interessant kunnen zijn om te proberen de ouders te bereiken om hen te overtuigen dat deze carrières ook voor meisjes mogelijkheden bieden, en om de belemmeringen weg te nemen. Waarom geen vrouwelijke rolmodellen in de IT-beroepen naar voren schuiven, zoals men heeft gedaan met vrouwelijke artsen in veel medische series.

Albert Vallejo, Mattel
We moeten kleine meisjes emancipatietools aanreiken, want ook speelgoed speelt een rol in de overgebrachte stereotypen.
Rolmodellen zijn ook belangrijk. Wij werken bijvoorbeeld samen met de kapitein van het vrouwenvoetbal Amandine Henry, de astrofysica bij het Europees Agentschap Angélique Van Omberghen, en wij eren de Covid-helden (verpleegsters, wetenschappers, artsen – met Sarah Gilbert in Groot-Brittannië bijvoorbeeld).

Keynote speech
Rosanna Kurrer, Cybersecurity Personality of the Year Belgium, CyberWayFinder

Ik zou mensen, vooral vrouwen, willen inspireren en hen doen inzien dat loopbaanveranderingen heel normaal zijn en dat zelfs indien u geen ingenieurs- of informaticadiploma hebt, een carrière in cyberbeveiliging niet alleen voldoening geeft en zinvol is, maar ook heel goed mogelijk, ongeacht de leeftijd en het opleidingsniveau.
Voor vrouwen die durven kiezen voor de technologiesector, ongeacht hun leeftijd, opleiding of cultuur, is er moed nodig en moet er hard worden gewerkt. Niet omdat de mensen om je heen je zullen in de weg staan of je zullen tegenhouden, maar omdat je jezelf moet kunnen aanvaarden als IT-deskundige. Je moet jezelf ervan overtuigen dat het ook voor jou kan werken.
Courage starts by showing up and letting yourself be seen, being present” (moed begint met zich te tonen en zich te laten zien, aanwezig zijn).
Het is belangrijk te begrijpen dat innovatie begint bij diversiteit. Men kan niet innoveren zonder verschillende perspectieven, standpunten en profielen te integreren.
Panel “Carrière en beroepsheroriëntatie”
Caroline Coesemans, Google
#IamRemarkable is een heel eenvoudige maar heel doeltreffende workshop. Wij helpen mensen zichzelf te promoten. Als je iets over jezelf zegt dat gebaseerd is op feiten, dan wordt dat niet beschouwd als grootspraak.
Bij Google zijn 32% van de werknemers in alle afdelingen vrouwen. De verhouding enkel voor het juridische team bedraagt 50-50. Het is belangrijk dat dit zich ook weerspiegelt op directieniveau.
Women Will is een programma om de autonomie van vrouwen te versterken. Voortaan kan men bij Google de cijfers opvragen om te zien of het salaris hetzelfde is op hetzelfde niveau. Door het feit dat de cijfers transparant zijn, is het makkelijker om erover te praten. Wij vinden het belangrijk dat er rekening wordt gehouden met de toegevoegde waarde (anciënniteit, diploma’s, ervaring) en niet met het feit dat men een man of een vrouw is.

Laurent Hublet, BeCentral
Programmeren is een taal en alle mensen zijn erg goed in het leren van talen, zowel meisjes als jongens. Zolang programmeren geen verplicht vak is op de basisschool, wordt het buiten de school om geleerd.
Bij BeCentral, in het centraal station, werken we voornamelijk met volwassenen, met verschillende doelgroepen en met verschillende soorten opleidingen. Op de campus zien we dat er digitale beroepen zijn die erg vervrouwelijkt zijn, zoals digitale marketing, maar bij cyberbeveiliging is het net andersom. Over het algemeen proberen we op deze campus de technologie te desacraliseren om deze bedrieglijke houding ten aanzien van de technologie te bestrijden. Die houding is representatief voor de hele samenleving, maar het is ook een kwestie van leeftijd, want we zien dit vooral bij de oudere leeftijdsgroepen. Iedereen moet zijn plaats kunnen innemen in de digitale wereld.

Elena Lanzoni, Interface3
Er is een grote onwetendheid over de IT-beroepen. Volgens ons kunnen wij door opleidingen te creëren die alleen voor vrouwen bestemd zijn, deze discriminerende factoren bestrijden, door middel van communicatie die alleen op vrouwen is gericht, en met vrouwelijke rolmodellen.
Volgens de laatste cijfers waren er in de Federatie Wallonië-Brussel in 2019 22 meisjes die een master in de informaticawetenschappen hebben behaald, tegenover 217 jongens. Het betreft interuniversitaire cijfers, men riskeert dus een auditorium te hebben met slechts één of twee meisjes. Het is dus een minderheidssituatie die erg zwaar weegt, niet alleen omdat men te maken heeft met seksistische situaties, maar ook omdat men het risico loopt van wat men de bedreiging van de stereotypen noemt: men presteert minder goed als men weet dat er een stereotype bestaat tegenover de groep waartoe men behoort, wat een zekere angst doet ontstaan. Dit zorgt ervoor dat er geen echte 50-50 mix bestaat.
Door vrouwen bij Interface3 in de leersituatie alleen te plaatsen, zijn zij verplicht om alle rollen te spelen. Psychologisch gezien moet men een minimaal percentage vrouwen in de auditoria hebben om er andere aan te trekken. Een of twee zal niet voldoende zijn, want dat is eerder het mascotte-effect: “Oh geweldig, we hebben ook een meisje!”

Sana Afouaiz, Womenpreneur
In de Arabische wereld volgt meer dan 65% van de vrouwen STEM-studies, terwijl dit hier het tegenovergestelde is, en dat terwijl we over alle mogelijkheden beschikken.
Womenpreneur is een Belgische vereniging die werkt aan de economische participatie van vrouwen, via ondernemerschap en jobcreatie, in de domeinen van de toekomst. Ons doel is echt om ervoor te zorgen dat ook vrouwen verantwoordelijk zijn voor nieuwe technologieën en innovatie.
Elk jaar reizen we doorheen verschillende landen met een Volkswagenbusje om documentaires te maken over vrouwen die in de technologie werken.

Ellen Cardon, VLAIO
Informatica is geen doel op zich, het is een middel om allerlei dingen te doen.
We moeten het als sector meer benadrukken, want informatica is zowel aanwezig in ziekenhuizen, scholen, de handel, als in de industrie in het algemeen. Communicatie is daar slechts een deel van, en anderzijds is elk IT-project een multidisciplinair project. Er zijn verschillende standpunten nodig om een IT-oplossing uit te werken, in de praktijk en in uw bedrijf, en om er meer vrouwen bij te betrekken.

Panel “Sensibilisering van bedrijven”
Claire Godding, Febelfin - FEB

Het is eerst en vooral de verantwoordelijkheid van de bedrijven: “don't fix the women, but fix the society.
Dat is van groot belang voor de samenleving en de zichtbaarheid: “you can’t be what you can’t see.” Als men niet de mogelijkheid heeft om zich te identificeren, dan is het echt ingewikkeld. Een jonge man en een jonge vrouw die hun studies beëindigd hebben, in het bedrijfsleven stappen en hogerop willen, zien iets verschillends. De man ziet een hele reeks personen waarmee hij zich kan identificeren. De vrouw ziet misschien een HR- of communicatiedirectrice, dat is alles. Er is geen herkenbaarheid.
De kwestie van het behoud van vrouwen in bedrijven is absoluut fundamenteel en net zoals men de man-vrouwverhouding op verschillende niveaus moet meten, moet men ook de inclusiegraad in het bedrijf meten, in het bijzonder in de IT-afdelingen.
Om dit te versterken werd het charter voor inclusieve panels gelanceerd. Ik nodig alle bedrijven in de technologische en financiële sector en in al die sectoren waar het voor meisjes echt moeilijk is om zichzelf te vertegenwoordigen uit om dit charter te ondertekenen en zich ertoe te verbinden om te zorgen voor gemengde en veel diversere panels bij al hun evenementen.
Uitgaande van deze soms zeer negatieve vaststellingen (aanwezigheid van leed, subtiele vormen van agressie, …) moet men deze kunnen aanpakken door gebruik te maken van de juiste tools. Voor de financiële sector heeft men een toolbox samengesteld met 25 tools, om zowel het probleem van de vooroordelen aan te pakken, om het risico op subtiele vormen van agressie te beperken, om de nadruk te leggen op inclusieve communicatie en cultuur, en ook om uit te leggen wat inclusief leiderschap is. Elke persoon of onderneming, ongeacht de sector, kan deze toolbox volledig gratis vinden op inclusioninfinance.be.
Saskia Van Uffelen, DigiSkillsBelgium and Digital Champion

We all have to be the change to be digital together
Het is met deze verschillende visie en deze kennis dat bedrijven gezonde winst zullen kunnen maken, mensen zullen kunnen aantrekken en aan intrapreneurship zullen kunnen doen. Het gaat overigens over vrouwelijke vaardigheden: geschikt zijn om platgetreden paden te verlaten, mensen inspireren, empathisch oordelen, intersectoraal samenwerken, inclusief werken, linking the dots, door verschillende elementen met elkaar te verbinden. Het is daarom nuttig dat vrouwen over deze technologische vaardigheden beschikken en met behulp van technologie kunnen bijdragen tot het oplossen van maatschappelijke of commerciële problemen.
Als een burger een opleiding wil volgen om de juiste vaardigheden te verwerven en bijvoorbeeld het Digital Skills Passport van Agoria wil invullen en wil weten waar hij vandaag staat, moet hij bij het juiste initiatief terechtkomen. Dat is wat ik probeer te doen met digiskillsbelgium.be.
Laurence Jacobs, Agoria

Het is nog nooit zo gemakkelijk en toegankelijk geweest om zich bij te scholen: e-learning, micro-learning, MOOC's, online webinars, YouTube, LinkedIn, ... Tegenwoordig heb je met een smartphone geen enkel excuus meer om je niet bij te scholen. Wat dat betreft hebben wij als bedrijven de belangrijke taak om werknemers te motiveren om deel te nemen en bij te leren.
In samenwerking met de VUB, ULB en Febelfin gaan we een postgraduaatopleiding uitwerken waarin je een basisopleiding zal krijgen in programmeren, AI, cyberbeveiliging en IT-methodologieën, zoals ITIL Scrum. Je zal drie maanden stage kunnen lopen bij de bedrijven van Febelfin en Agoria. We willen dat ten minste 50% van onze studenten vrouwen zijn. Deze studentes zullen ook begeleid worden door Inspiring Fifty Ladies.
Eva McLellan, Roche

In de gezondheidszorg worden 80% van de beslissingen genomen door vrouwen, die in het huishouden een beetje de rol van hoofdarts hebben. Zij zijn het die beslissingen nemen over de gezondheid van kinderen en bejaarde ouders, en ook de kopers en beslissers zijn voornamelijk vrouwen. 65 tot 75% van de gezondheidswerkers zijn vrouwen (verpleegsters, artsen, werknemers in ziekenhuizen). Toch bepaalt slechts ongeveer 15% van hen hoe ons zorgsysteem moet worden uitgebouwd.
Het is belangrijk als de gezondheidssystemen digitaal worden dat de gebruikers, wat de digitale vaardigheden betreft, erbij betrokken worden door hen er te laten aan deelnemen.
Diversiteit is inderdaad heel belangrijk, vooral als het over vrouwen gaat. Ook op macroniveau zou de economie volgens recente gegevens 13.000 miljard extra kunnen ontvangen als we de genderkloof tegen 2025 kunnen dichten. Dat is drie keer meer dan het BBP van Duitsland. Het is nog belangrijker voor de diversiteit en de inclusie: zonder diversiteit is er geen innovatie. Roche is een innovatief bedrijf in de biotechnologie en wil competitief blijven.
We hebben ook een beleid ingevoerd: gelijke lonen, flexibele werktijden, enz. Het moet echt als een strategisch plan worden aangepakt. Mannen en vrouwen moeten erbij betrokken worden en dat moet deel uitmaken van de bedrijfscultuur.
Een tweede belangrijk aspect zijn de sponsors en mentoren, actieve begeleiding, en vooral begeleiding door succesvolle vrouwen. Als elke succesvolle vrouw een andere vrouw kan helpen slagen, en hetzelfde geldt voor mannen, dan zouden de zaken heel snel kunnen veranderen. Er is werk genoeg voor iedereen. Mensen moeten zich in een versneld tempo omscholen. Er is meer dan genoeg voor iedereen, laten we elkaar helpen om dit doel te bereiken.
Jack Hamande, FOD BOSA

Men heeft het volste recht om dezelfde carrières na te streven met hetzelfde loon. Diversiteit en inclusie zijn geen nieuwe projecten. Het is een bekommernis waar we al langer mee bezig zijn.
Het laatste initiatief heet Connectoo, en moet ervoor zorgen dat iedereen in de samenleving een basiskennis van digitalisering kan hebben. Bijvoorbeeld overweg kunnen met tools die elke burger moet kunnen gebruiken om zich opgenomen te voelen in de steeds digitalere samenleving. Dit programma is heel belangrijk en moet ervoor zorgen dat overheidsdiensten burgers kunnen onthalen, ongeacht hun kennisniveau.
Tina Piga, Accenture

Het is niet voldoende om de nadruk te leggen op het interne, we moeten ook de manier van aanwerven herzien, want dat blijft vrij traditioneel, zonder genderevenwicht. We moeten ook externe maatregelen nemen door atypische middelen in te zetten om ook atypische profielen op de markt aan te trekken, om ze vervolgens naar de technologische consultancy te leiden, zoals bij Accenture.
We hebben de Technology Academy, waar jongeren, bijvoorbeeld jonge vrouwen afkomstig uit een kwetsbaarder milieu, een maand een intensieve training of opleiding volgen om hen in contact te brengen met consultancy op het gebied van digitale technologie. Ze leren echt welke vaardigheden ze daarvoor nodig hebben en na deze maand intensieve opleiding zullen ze de kans krijgen om een vast contract te sluiten bij Accenture.
Aanvullende informatie om eventueel weer te geven op de blogpagina van de site:
Berichten op Facebook:
En 2 op LinkedIn (een in FR en een in NL):
